Tajemnica chleba

0chleb450.jpg

Fot. Gorriti, Flickr, CC by SA

To w tym tygodniu cała Polska leniuchuje. Zbliża się dłuuuuugi weekend. Trzeba się do tego dobrze przygotować. Wyciągnąć np. grill, oczyścić go i przysposobić do rozpalenia. Wysprzątać w wędzarni, bo może najdzie nas ochota na wędzoną słoninę z papryką lub boczek. Uzupełnić zapas porąbanych drew ze starej wiśni, bo nic nie daje lepszego dymu niż wiśnia. Należy też zamarynować mięso, a może i ryby (jeszcze niestety ze sklepu chyba, że Arkadiusz Pyrze podeśle). Upiec ciasta czy torty, żeby było wszystkim słodko. Dopełnić półki w piwniczce winnej. No i kupić wszystko co jest potrzebne do wypieku chleba.

„Bo i co aż tak szczególnego ma w sobie chleb?” – pyta Felipe Fernandez-Armesto w swym dziele „Wokół tysiąca stołów czyli historia jedzenia” i odpowiada: Jeśli idzie o wartości odżywcze, trawienie, przechowywanie, łatwość transportu i składowania, uniwersalność i atrakcyjność estetyczną i smakową, to chleb wydaje się być równorzędnym partnerem innych artykułów. Ale praca, czas i techniczne doświadczenie, jakie trzeba włożyć w udany wypiek, są ogromne.(…) Jak dotąd , nie ma przekonywającej teorii, jak i dlaczego zaczęto wypiekać chleb. Być może w tym właśnie kryje się tajemnica jego sukcesu: jest to jeden z tych „magicznych” artykułów żywnościowych, w których ludzkie mistrzostwo uwidacznia się w nierozpoznawalnych zmianach przepisów, odnoszących się do składników. I tak jak pierwsi rolnicy sprawili, że zaczęto żywić się ziarnami traw, pierwsi piekarze przekształcili te maleńkie ziarenka w wyrośnięte, pachnące bochny chleba.” Po drodze oczywiście zdarzyli się jeszcze młynarze, którzy wyprodukowali mąkę!

No to teraz zostały jeszcze tylko przepisy. I mimo, że pamięć mnie ostrzega, iż już je dawałem, to udam zaćmienie pamięci.

Oto przepisy na moje ulubione chleby:

Chleb na zakwasie
2 kg mąki żytniej razowej, 1 łyżka kminku, 1 łyżka soli, do przygotowania form : 2 łyżki oleju, 2 łyżki mąki pszennej
Przygotować zakwas: do kamiennego garnka lub szklanego słoja wsypać 10 łyżek mąki żytniej razowej i zalać 2 szklankami ciepłej przegotowanej wody. Przykryć czystą ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce na 4-5 dni (najlepsza temperatura – 30 st. C). Im dłużej zakwas kiśnie, tym chleb jest lepszy.

Ciasto: Jedną szklankę żytniej mąki zalać zakwasem, tak aby powstała gęsta papka i pozostawić w ciepłym miejscu do następnego dnia, żeby wyrosło.

W przeddzień pieczenia sfermentowany rozczyn wymieszać z 3-4 szklankami wody wlać do 4 szklanek mąki przeznaczonej do pieczenia i dobrze wymieszać. Ciasto posypać mąka, nakryć ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce na 12 godzin. W tym czasie powinno 2-3 razy powiększyć swoja objętość. Potem stopniowo dosypywać mąkę energicznie mieszając drewnianą łyżką. Następnie ciasto starannie wyrobić (ok.20 minut) z dodatkiem soli i kminku, przykryć i odstawić do wyrośnięcia na 40-50 minut. Formy wysmarować olejem, wysypać mąka pszenną i napełnić ciastem do połowy. Powierzchnię wygładzić. Formy pozostawić w ciepłym miejscu na ok. 20 min., potem posmarować ciasto ciepłą wodą za pomocą pędzelka i wstawić do piekarnika nagrzanego do temperatury 210 stopni C. Piec około 1 godzinę.

Sprawdzić patyczkiem, czy chleb upieczony. Przed wyjęciem z pieca jeszcze raz posmarować go ciepłą wodą.

Upieczony chleb pozostawić w ciepłym miejscu, aby powoli ostygł.

Chleb Piotra
1 kg mąki,3-4 paczki otrąb pszennych,1 czubata łyżka soli,1 litr dość ciepłej wody,3 opakowania drożdży instant lub 10 dag świeżych, 1 łyżka cukru , garść nasion słonecznika, garść orzechów laskowych, garść orzechów włoskich, po 1 łyżce majeranku , oregano , kminku i czarnuszki. Do wysmarowania prodiża łyżka masła ,do wysypania łyżka mąki.

Uwaga :brak jednego rodzaju orzechów lub ziółka nie wpłynie na jakość chleba, po prostu będzie miał inny smak.
Uwaga II: Ten chleb najlepiej udaje się najlepiej w prodiżu elektrycznym ogrzewanym od góry i od dołu.

Drożdże rozczynić z cukrem i połową szklanki ciepłej wody. Wszystkie suche produkty – mąkę, sól, otręby, ziarna ,orzechy i zioła wymieszać razem ,wlać wyrośnięte drożdże oraz 1 litr wody. Mieszać razem około 5 minut ,po czym przełożyć do wysmarowanego masłem i posypanego mąką prodiża. Piec godzinę, po czym, jeśli wierzch się nadmiernie przypieka-nakryć kawałkiem folii aluminiowej i piec dalsze 50 minut.

Odkryć prodiż . Po kilku minutach wyjąć chleb na deskę i wystudzić.

Chleb naan
0,5 kg mąki, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, pół łyżeczki sody oczyszczonej, , 1 łyżeczka soli, 1 jajko, 1 łyżka topionego masła, 125 ml jogurtu naturalnego, 0,25 l mleka,

Rozgrzać piekarnik do 200 st. C. Przesiać mąkę z łyżeczką proszku do pieczenia, łyżeczką sody oczyszczonej i łyżeczką soli. Dodać roztrzepane jajko, łyżkę stopionego masła, jogurt i (stopniowo dolewane) mleko. Wymieszać. Przykryć ściereczka i odstawić w ciepłe miejsce na 2 godz. Wyrabiać na pełnej mąki stolnicy aż powstanie gładkie ciasto. Rozdzielić na 8 kawałków i rozwałkować na dość grube owalne placki o długości 15 cm. Zwilżyć wodą i układać mokrą strona na natłuszczonej blasze. Posmarować stopionym masłem i piec 10 min. na złotobrązowy kolor.

Smacznej roboty!