Kot na stole

„Serdeczne podziękowania za piękne opisanie naszej gospody, bardzo wiele osób przyszło do nas dzięki Waszemu przewodnikowi… Serdeczne dzięki ponowne i do zobaczenia. Pozdrowienia z Botte Piena.”

Tak właściciele prawdziwie toskańskiej restauracji rodzinnej podziękowali Annie Marii Goławskiej i Grzegorzowi Lindenbergowi za entuzjastyczną ocenę i kuchni, i wystroju ich knajpki. Anna Maria G. jest poetką, Grzegorz L. menedżerem, specjalistą medialnym, a obydwoje stracili głowę (głowy) dla Toskanii. Rezultat tego szaleństwa można obejrzeć, przeczytać i udać się śladami ich wędrówek.

Brałem do ręki „Toskanię i okolice” z pewnym niepokojem. Sam bowiem byłem tam wielokrotnie i obawiałem się, że autorzy w przewodniku, o którym piszą iż jest subiektywny, będą zmuszali mnie do zmiany opinii o tej pięknej okolicy. Tymczasem ich spojrzenie na te regiony Toskanii, w których byłem, niemal całkowicie pokrywa się z moimi wrażeniami. Dzięki temu wzbudzili we mnie silną ochotę, by idąc ich śladem odwiedzić regiony, w których jeszcze nie byłem. Książka Goławskiej i Lindenberga wyróżnia się (oczywiście na plus) spośród wszystkich znanych mi przewodników tym, że w gruncie rzeczy omija przetarte szlaki i najczęściej odwiedzane miasta. (Z pewnymi wyjątkami, bo trudno ominąć Florencję czy Sienę.) Najczęściej jednak autorzy jeżdżą po tzw. opłotkach, czyli wsiach i miasteczkach ?stonce turystycznej? zupełnie nieznanych.

Największą frajdę zrobił mi rozdział dotyczący jedzenia. Mimo to, że autorzy „Toskanii” przejawiają nieco inny apetyt niż ja (mają wyraźną niechęć do ryb i owoców morza, o których nie ma tu zbyt wiele) lecz ich miłość do kuchni miejscowej jest równie wielka jak moja. A opisy dań i rodzinnych knajpek, które odwiedzili, są pełne poezji, a także zapachów i smaków.

Goławska i Lindenberg odwiedzają także Urbino, przecudnej urody miasto regionu Marche, Umbrię i Lazio. A wszędzie tam stosują swoją sprawdzoną metodę wędrówki poza utartymi szlakami.
Na koniec muszę uzasadnić tytuł. Para autorów równą, a może nawet większą, miłością jak do Toskanii, pała także do kotów. Dowodem tego – liczne zdjęcia, na których oprócz toskańskich pejzaży, uliczek, odrapanych acz pięknych domów, prezentują się różnokolorowe włoskie kociska. Zdjęcia jednak wywołują we mnie pewien niedosyt. Nie wiem dlaczego wszystkie fotografie pozbawione są słońca. W mojej pamięci (odświeżanej co roku) Toskania jawi się jako kraj żarzący się wręcz od słonecznych promieni. Tu ich brak. Nie wiem czy to zamierzone czy też kłopoty w drukarni.
Na koniec dodam – jako że sezon wędrówek już się rozpoczął – parę adresów znanych mi z autopsji. Wprawdzie przed rokiem już o nich pisałem ale przecież dobrego nigdy za wiele.

We Włoszech, a zatem i w Toskanii, należy jeść wszystko co podają. Tam nie ma kiepskich potraw. Nad morzem oczywiście wszelkie ryby i owoce morza.

Najpyszniejsza jest dorada z grilla. Z mięs oczywiście fiorentina czyli befsztyk z kością po florencku. Doskonałe są flaki czyli trippa alla fiorentina. Z zup (niekoniecznie wszystko) ribollita czyli jarzynowo-chlebowa.
Uwielbiam papardelle alla lepre czyli makaron w sosie z duszonego zająca. Baccala to suszony dorsz gotowany z czosnkiem i pomidorami. Nad morzem koniecznie cacciucco czyli gulasz z pięciu gatunków ryb, mątw, ośmiornic. W głębi lądu pollo alla diavola czyli kurczę po diabelsku pieczone w oliwie z oliwek na ogniu z węgla drzewnego z pieprzem i peperoncino.

A teraz knajpy. We Florencji – Za Za (Piazza del Mercato Centrale), Cibreo (Via de?Macci 118) flaki, móżdżek barani, nereczki, grzebień koguta, Alle Murate (Via Ghibellina 52) ravioli di gamberi. W Pizie Al. Ristoro ei Vecchi Macelli (via Volturno 49) podają tam zupę fasolową z owocami morza, której nigdzie indziej nie ma. To rewelacja. Pyszna dziczyzna. W Sienie najlepiej w Osteria Le Logge przy via del Porrione 33. To w pobliżu Il Campo ale nieco z boku więc lepiej i taniej.

W San Giminiano przepysznie w Il Pino tuż pod murami.
W Montalcino Fattoria dei Barbi kawałeczek na wschód od miasteczka ale za to i karmią, i poją bosko. Brunello di Montalcino to jest to!

Pienza w Da Falco Piazza Dante dają takie antipasti, że człowiek nie chce wychodzić.
Doskonałe są wędliny: prosciuto di cinghiale czyli suszona tylna noga dzika, soppressata prasowany salceson z głwowizny wieprzowej, salsicce to surowe kiełbasy (są dolce lub picante), mazzafegati słodka kiełbasa z wątroby wieprza z orzeszkami pinii, rodzynkami i skórką pomarańczową. Sery to ricotta i pecorino np. z truflami.
Wszystko to miasta okręgu Chianti. Pić więc należy tamtejsze wina. Nawet vino da casa czyli sikacz z karafki jest lepszy niż gdzie indziej markowe.