Gdzie ta dzięcielina pała

25 czerwca 2013
Piotr Adamczewski

Wprawdzie przede wszystkim to pokarm dla kóz, krów i królików ale – okazuje się – że i człowiek może jeść ze smakiem te piękne drobne kwiatki rosnące na łąkach. Tak w każdym razie radzi przewodnik po polskich ziołach wydany przez oficynę BOSZ.

„Czterolistna koniczyna zawsze kojarzy się nam ze szczęściem. Chociaż znalezienie jej nie jest łatwe, to nam do szczęścia i naszego zdrowia wystarczy zebranie kwiatów koniczyny łąkowej, niezależnie od liczby posiadanych przez nią listków. Jej właściwości lecznicze są nie do przecenienia, zwłaszcza dla kobiet w okresie menopauzy. Koniczyna łąkowa jest rośliną pastewną o trzyczęściowych liściach i różowoczerwonych kwiatach zebranych w walcowate kwiatostany. Jest gatunkiem bardzo pospolitym, o licznych odmianach. Mało kto wie, że koniczyna łąkowa to Mickiewiczowska dzięcielina – co pośród pagórków, jak panna ru?mieńcem, zakwita. Koniczyna łąkowa rośnie na łąkach, miedzach, przy drogach i na polach.
 W średniowiecznej Europie trójlistna koniczyna była symbolem Świętej Trójcy. Każdy pojedynczy listek symbolizował coś innego: wiarę, nadzieję i miłość, a ten czwarty (dodatkowy) … szczęście. Wierzono również, że wianek upleciony z koniczyny i zabrany na jarmark zapewni pomyślność w handlu. Przypisywano tej roślinie właściwości oczyszczające, moczopędne, żółciopędne i wykrztuśne. W Chinach i Rosji używano jej do leczenia kokluszu, łuszczycy i egzemy, a wiosenne kuracje tym ziołem miały chronić przed rakiem. W medycynie ludowej ziele koniczyny stosowano jako środek hamujący nadmierne krwawienia miesiączkowe, uszczelniający i wzmacniający naczynia krwionośne, wykrztuśny, moczopędny, odtruwający, przeciwobrzękowy, mlekopędny oraz uspokajający.
Obecne badania nad właściwościami leczniczymi koniczyny łąkowej wykazują, że może ona być z powodzeniem stosowana zamiast hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w okresie menopauzy.
 
Kwiaty zbieramy do południa, podczas słonecznej pogody, ścinając same główki kwiatowe lub razem z szypułkami i liśćmi. Jeżeli część zbioru chcemy przeznaczyć do suszenia, to dowolną ilość świeżo zebranych kwiatów rozkładamy na papierze i suszymy w zacienionym, przewiewnym miejscu. Kwiaty przechowujemy w papierowych torebkach lub płóciennych woreczkach do następnych zbiorów.
 
Koniczyna łąkowa stosowana jest jako środek moczopędny, przeciwkrwotoczny i wykrztuśny Przede wszystkim jednak jest środkiem zwiększającym ilość estrogenów w organizmie, przez co łagodzi i leczy objawy menopauzy u kobiet, znosi objawy napięcia przedmiesiączkowego, reguluje menstruację i przeciwdziała osteoporozie. Kwiaty koniczyny w formie okładów lub kąpieli stosuje się na łuszczycę, egzemę, wysypki skórne, oparzenia i trudno gojące się rany. Odwary z kwiatów wykorzystuje się przy zaburzeniach trawienia, zwłaszcza przy zaparciach i braku apetytu, a także w leczeniu zapalenia oskrzeli i astmy. Kosmetyki z koniczyny działają ujędrniająco, odmładzająco i oczyszczająco.”

Z koniczyny można robić nalewkę lub syrop i pić dla przyjemności bądź na zdrowie,  a także maść oraz krem, by poprawić urodę.