Złote myśli wielkiego Francuza

7 marca 2014
Piotr Adamczewski
Wielokrotnie sięgałem po cytaty z jego mądrej i pięknej książki. Nie przejąłem się też tym, że młodzi i modni dziś krytycy kulinarni (o dziwo zajmujący się też zawodowo literaturą) odsądzają go od czci i wiary nazywając grafomanem. Kładę to na karb ich młodości i jakże często popełnianego błędu ahistoryzmu. Nie można bowiem przykładać dzisiejszych miar krytycznych do tekstów pisanych ponad 200 lat temu.
Rozświetlone świątecznie Champs Elysees Fot. P. Adamczewski
W dziełku Savarina znajduję nie tylko radość życia, opis obyczajów (nie tylko kulinarnych), historię rodzącej się nowoczesnej gastronomii ale także  całkiem jeszcze aktualne myśli filozoficzne. I po te ostatnie chcę właśnie sięgnąć do świetnego tłumaczenia Joanny Guze, która korzystała z wyboru (skróconego) dokonanego przez Wacława Zawadzkiego. Książkę wielokrotnie wznawiał  PIW ku radości prawdziwych smakoszy.
Ślimaki w sosie pietruszkowym w restauracji Tante Marguerite                 Fot. Piotr Adamczewski

Aforyzmy Anthelme Brillat-Savarin mające służyć za prolegomena do jego dzieła oraz za wieczyste podwaliny dla nauki
1
Świat bez życia jest niczym, a odżywia się wszystko, co żyje.
2
Zwierzęta się wypasają; człowiek je; ale umie jeść tylko człowiek inteligentny.
3
Losy narodów zależą od ich sposobu odżywiania się.
4
Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, kim jesteś.
5
Stwórca każąc człowiekowi jeść, aby mógł żyć, za zachętę dał mu apetyt, a za nagrodę – przyjemność.
6
Smakoszostwo jest aktem naszej władzy sądzenia, którym przyznajemy pierwszeństwo temu, co naszemu smakowi miłe, nad tym, co nie ma tej zalety.
7
Rozkosze stołu są przywilejem każdego wieku, każdej kondycji, każdego kraju, każdego dnia; mogą być w zgodzie z wszelką przyjemnością i one na ostatek są nam pociechą po utracie innych.
8
Stół to miejsce jedyne, gdzie człowiek nigdy nie zazna nudy przez pierwszą godzinę.
9
Odkrycie nowego dania większym jest szczęściem dla ludzkości niż odkrycie nowej gwiazdy.
10
Ci, co się obżerają albo upijają, nie umieją ani jeść, ani pić.
11
Porządek potraw idzie od najbardziej sycących do najbardziej lekkich.
12
Porządek napojów od najbardziej łagodnych do najmocniejszych i największego bukietu.
13
Herezją jest sądzić, że nie należy zmieniać win; język się nasyca; po trzecim kieliszku najlepsze wino nie ma smaku.
14
Deser bez sera jest jak piękna kobieta bez oka.
15
Można zostać kucharzem, ale człowiek rodzi się pasztetnikiem.
16
Najbardziej nieodzowną zaletą kucharza jest punktualność; powinna ona być również zaletą gościa.
17
Zbyt długie czekanie na spóźniającego się biesiadnika jest brakiem względów dla już obecnych.
18
Ten, co podejmuje przyjaciół, a nie zatroszczył się  o posiłek, który zostanie im podany, jest niegodzien posiadania przyjaciół.
19
Pani domu powinna zawsze się upewnić, że kawa jest wyborna; pan domu -że likiery są najpierwszej jakości.
20
Zaprosić kogoś – znaczy mieć na względzie jego szczęście przez cały czas, gdy jest pod naszym dachem.