Całkiem zdrowe a do tego smaczne!

7 marca 2013
Piotr Adamczewski

Wszystkie warzywa są zdrowe, ale niektóre dostarczają organizmowi szczególnie dużo korzyści. W literaturze kulinarnej często opisywane są najlepsze z nich. Robione są też rankingi najzdrowszych warzyw. Tak się składa, że często są to też – moim zdaniem –  najsmaczniejsze z nich. To przede wszystkim one powinny się znaleźć wśród składników tzw. zdrowej diety. Są bowiem bogate zarówno w najważniejsze składniki,wykorzystywane przez organizm jako paliwo i budulec, jak i w mikroelementy konieczne do prawidłowego funkcjonowania i inne substancje pomagające utrzymać się  smakoszowi w dobrym zdrowiu.
W jednej z licznych publikacji wydawnictwa książkowego Readers Digest znalazłem taką listę, która mogłaby zawisnąć i w mojej kuchni z wizerunkiem kciuka skierowanego w górę: Ja to lubię!


1 Brokuły to jedno z najzdrowszych warzyw. Są bogatym źródłem wapnia, witamin A i C, pełniącego rolę przeciwutleniacza beta-karotenu, kwasu foliowego, który zmniejsza ryzyko zapadnięcia na nowotwory i choroby serca, nierozpuszczalnego błonnika oraz potasu. Dostarczają nam także wielu innych pożytecznych substancji (tu liczne a nieznane powszechnie nazwy substancji działających przeciwnowotworowo; rakowi okrężnicy i chorobom oczu itp.) Dla mnie ważne, że są wprost pyszne i dają wiele możliwości w kuchni.
2 Brukselka należy do tej samej rodziny roślin krzyżowych co brokuły i zawiera większość tych samych witamin i substancji roślinnych.
3 Dynia i rośliny z rodziny dyniowatych (np. kabaczki, cukinie i patisony) zawierają bardzo dużo beta-karotenu, potasu, witamin B6 i C oraz luteiny. Dyniowate są bogatym źródłem rozpuszczalnego błonnika, który pomaga zmniejszać stężenie cholesterolu, tiaminy (witaminy Bi), która wspomaga pracę mózgu, oraz magnezu, ważnego dla kontrolowania
reakcji alergicznych, chroniącego przed chorobami serca i formowaniem się kamieni nerkowych.
4 Kalafior to roślina z rodziny krzyżowych, zawiera dużo witaminy C i kwasu foliowego oraz takie substancje jak indole i izosiarkocyjaniany. Badania wykazały, że indole blokują działanie hormonów przyspieszających rozwój nowotworów piersi. Izosiarkocyjaniany także działają przeciwrakowo, ponieważ pobudzają wydzielanie ochronnych enzymów.
5 Kapusta to roślina z bogatej w zdrowe składniki rodziny roślin krzyżowych. Badacze uważają, że spowalnia rozwój nowotworów powstających na tle zaburzeń hormonalnych,
a także nowotworów jelita grubego i odbytu. Kapusta zawiera także dużo witaminy C, kwasu foliowego i karotenoidów.
6 Marchewka to najbogatsze źródło beta-karotenu, przeciwutleniacza przekształcanego w organizmie w witaminę A, która odpowiada za dobry wzrok, zdrowy wzrost komórek oraz zdrową skórę i włosy. Marchewka jest także bogata w błonnik rozpuszczalny, który pomaga usuwać cholesterol, oraz w nierozpuszczalny błonnik zapobiegający zaparciom.
7 Papryka zawiera bardzo dużo witaminy C. Czerwona zawiera także luteinę i ksantynę, karotenoidy, które zmniejszają ryzyko utraty wzroku spowodowanej wiekiem, ponieważ zapobiegają zwyrodnieniu siatkówki, zaćmie i niektórym rodzajom nowotworów. Ostra papryka
zawiera duże dawki substancji o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, pomocnej także w powstrzymywaniu formowania złogów cholesterolowych. Chlorofil chroni przed działaniem substancji rakotwórczych obecnych w środowisku.
8  Pomidory i ich przetwory – sosy, przeciery czy soki, są bogatym źródłem działającego przeciwnowotworowo be-karotenu i zwiększającej odporność witaminy C. Zawierają też likopen, karotenoid zmniejszający szkody wyrządzone przez wolne rodniki i uważany za czynnik zmniejszający ryzyko zawału serca i zachorowania na raka prostaty. Dostarczają również kwasu ferulowego, podnoszącego wydzielanie enzymów zwalczających nowotwory, i kwasu chlorogenowego chroniącego przed rakiem.
9 Słodkie ziemniaki (zwane patatami) są bardzo bogate w beta-karoten, który pomaga zapobiegać niektórym nowotworom. Zawiera też potas, odpowiedzialny za obniżanie ciśnienia krwi, witaminę B6, chroniącą przed chorobami serca, witaminę C, zwiększającą odporność. Jedzone ze skórką, dostarczają tak nierozpuszczalnego błonnika chroniącego przed zaparciami i powstawaniem uchyłków jelit. Słodkie ziemniaki zawierają także działający przeciwnowotworowo kwas chlorogenowy, luteinę i zeaksantynę chroniącą przez rakiem i chorobami oc oraz sterole roślinne zmniejszające stężenie cholesterolu.
10  Zielone warzywa liściaste zawierają mnóstwo witaminy C, witaminy K ważnej dla kości i zapobiegającej zakrzepom, beta-karotenu i błonnika. Zawarty w tych warzywach chlorofil pomaga powstrzymywać zmiany chorobowe i tworzenie się komórek przednowotworowych.

Warto tę listę zapamiętać i zapewne rozszerzać. Oczywiście także przyrządzać z nich smakowite dania.