Barszcz ukraiński – przysmak z Kresów

Od czasu do czasu, zwłaszcza gdy tęsknię do smaków dzieciństwa, gotuję barszcz ukraiński. To spadek po Babci Eufrozynie. I to spadek, z którego korzystają kolejne pokolenia naszej rodziny. Bo zupa to przepyszna. W dodatku zajmują się nią także smakosze z tytułami naukowymi.
Barszcz, pierogi, a także kwas chlebowy, należą do najbardziej ulubionych i popularnych potraw Ukraińców – twierdzi prof. Włodzimierz Mokry ukrainista z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Spośród 39 odmian barszczu ukraińskiego za najsmaczniejszy, najbardziej urozmaicony uchodzi barszcz kijowski, gotowany z 20 składników, a następnie barszcz połtawski – z 18, i czernihowski – z 16 produktów, głównie z jarzyn i owoców bogatego w przysmaki roślinne wiejskiego ogrodu na Ukrainie. Tajemnicą odpowiedniego przygotowania i technologii gotowania takiego barszczu ukraińskiego, w którym można odczuć smak każdej współtworzącej barszcz jarzyny, jest umiejętność zróżnicowanego pod względem czasowym przygotowania każdej jarzyny do stanu wymagającego wspólnego 5 – 7 minutowego dogotowywania wszystkich wcześniej przygotowanych składników, które wymagają dłuższego lub krótszego gotowania, np. od 1 do 2 godzin powinna być gotowana fasola, ziemniaki – 10 – 15 minut, burak – 20 minut, kapusta – 15 minut, itd. Odpowiednio oddzielnie przygotowane i dogotowane jarzyny, grzyby, owoce i inne składniki barszczu nie tracą swojego smaku oraz witamin.
Możliwość przygotowania około 40 gatunków na co dzień przez Ukraińców spożywanego barszczu to świadectwo umiejętnego wykorzystywania uprawianych w różnych regionach Ukrainy roślin, jarzyn i owoców. Jest to także dowód otwartości kuchni ukraińskiej na innowacje i twórcze zapożyczenia od sąsiadów.
Barszcz ukraiński, który na różne sposoby jest gotowany na Ukrainie, stanowi jedną ze stałych potraw kuchni domowej oraz różnych barów i restauracji, również w Polsce i innych krajach, zwłaszcza słowiańskich, a nawet w Ameryce, Australii czy Argentynie, gdzie istnieje dość duża mniejszość ukraińska, a także Polonia, dla której barszcz ukraiński stanowi jedną ze swojskich potraw.
.
Barszcz ukraiński, wg. przepisu Babci E.
Porcja włoszczyzny z kapustą, 1 cebula, 1 szklanka drobnej fasoli, 2 buraki średniej wielkości, 5 ziemniaków, 1 duża łyżka przecieru pomidorowego, 1 szklanka śmietany, 1 pęczek koperku, sól, pieprz, cukier, cytryna, wywar z mięsa (1/2 kg wieprzowiny albo cielęciny bądź kurczaka) lub około 1/2 kostki masła.
1. W przeddzień namoczyć fasolę w 1 litrze letniej przegotowanej wody, następnie ugotować ją.
2. Na tarce jarzynowej o większych otworach zetrzeć obraną i umytą marchew, pietruszkę, seler, drobno pokrajać por.
3. Do ugotowanego uprzednio wywaru z mięsa (2 litry) wrzucić starte jarzyny, gotować (jeżeli zupa ma być bez mięsa należy ugotować jarzyny i dodać masło).
4. Po kilku minutach, kiedy już jarzyny się zagotują, dodać buraki starte także na tarce o dużych oczkach.
5. Kiedy gotujące się jarzyny zaczynają mięknąć, dodać pokrajane w kostkę ziemniaki.
6. Poszatkować kapustę i wrzucić do zupy.
7. Kiedy wszystkie jarzyny są już miękkie, dodać do smaku sok z cytryny, przecier pomidorowy, cukier, sól, pieprz.
8. Fasolkę wlać do zupy wraz ze smakiem, w którym się gotowała, jeszcze chwilę potrzymać na ogniu.
9. Zestawić zupę z ognia, dodać drobno posiekany koperek i śmietanę. Jeżeli zupa jest gotowana na mięsie – to jest to właściwie całe obiadowe danie. Z podanej ilości składników uzyskuje się dość dużo zupy, można więc część przechować w lodówce na następny dzień i właśnie wtedy jest najlepsza.