Poznaj mało znane

23 listopada 2006
Piotr Adamczewski

Chciałbym polecić wszystkim parę przysmaków. Z różnych stron świata. I z różnych stołów. Bardzo je lubię i mam nadzieję, że Państwu też przypadną do gustu. Oto one.

Persymona. Owoc ten znany jest także pod nazwą jabłko orientu, hurma, szaron i kaki. Ma tę zaletę, że nie dojrzewa na drzewie. Dobry, dojrzały smak osiąga po kilku dniach leżenia w domu, co sprawia, że można – a nawet powinno się – kupować persymony twarde, niedojrzałe. Je się je na surowo, bardzo polecane są w diecie dzieci i osób o wrażliwym przewodzie pokarmowym. Słodkie, łagodne persymony doskonale sprawdzają się jako składnik sałatek.

Papaja. Powinna być żółta, dlatego jeżeli kupimy owoc zielonkawy, należy położyć go na kilka dni w temperaturze pokojowej – wówczas dojrzeje. Papaję przekrawa się na połowy wzdłuż, usuwa liczne nasionka wraz z galaretowatą otaczającą je masą, pozostały zaś, obrany ze skórki, miąższ zjadamy.

Owoc ten ma bardzo wiele niezwykłych właściwości leczniczych. Okład z papai leczy ukąszenia, oparzenia, łagodzi skłonność do krwotoków, stany zapalne. Preparaty zawierające papainę, jak nazwa wskazuje, składnik tego owocu, wpływają dobroczynnie na układ trawienny i wspomagają profilaktykę przeciwnowotworową. Jeśli nie dysponuje się specyfikami farmaceutycznymi, podróżując w tropikach warto żuć liście papai lub jej nasiona, co zabezpiecza przed zarażeniem się pasożytami.

Granaty. Uprawiane obecnie w większości krajów o ciepłym klimacie krzewy i drzewa granatowców pochodzą z Azji. Od wieków granat stanowi symbol płodności i miłości.
Owoc ten odznacza się wyjątkowym, charakterystycznym smakiem, dojrzały zaś ma wspaniały rubinowy kolor. Ususzone pestki są dobrą przyprawą. W wielu kuchniach jako doskonałej przyprawy używa się także soku z granatów, zastępującego sok cytrynowy, bardziej jednak łagodnego i stonowanego. Przyrządza się także z niego doskonałe orzeźwiające napoje. Owoce i sok z granatów bogate w pektyny i fosfor są niskokaloryczne.

Mule, czyli omułki jadalne, są małżami morskimi. Najliczniej występują w Morzu Śródziemnym, Północnym, w Atlantyku, w kanale La Manche. Jest wiele odmian muli, hodowlane są znacznie większe niż żyjące w naturze. Wszystkie są równie smaczne. Niezbyt kaloryczne są jednocześnie bogate w wapń i żelazo oraz jod. Sprowadzane do nas świeże mule są dla smakoszy prawdziwym przysmakiem. A jada się je zarówno na surowo, jak gotowane w wodzie, winie i na parze, smażone, podawane ze śmietaną, sosami i w sałatkach.

Pamiętać należy, że świeże muszle powinny być zamknięte, otwarcie oznacza, iż mule są nieżywe i mogą być szkodliwe. Natomiast w czasie przyrządzania muszle powinny się otworzyć i teraz z kolei zamknięte po gotowaniu muszle trzeba wyrzucić. Czyszcząc mule nie należy trzymać ich zbyt długo w wodzie. Pomagając sobie miękką szczoteczką szybko myjemy je pod bieżącą wodą. W lodówce przechowuje się świeże mule bezpiecznie 3 dni, po ugotowaniu jeszcze 1 lub 2.

Mątwa – to głowonóg, inaczej mówiąc mięczak. Trochę przypomina swego krewniaka kalmara, a trochę też nieodległego powinowatego – ośmiornicę. Mątwa jest z tego towarzystwa najmniejsza, jej długość nie przekracza 30 cm. Oprócz delikatnego i smacznego mięsa ma jeszcze jedną zaletę: w specjalnym worku czernidłowym gromadzi czarny płyn, czyli sepię. Płyn ten wykorzystuje się w kuchni jako dodatek do makaronów lub ryżu. Nadaje on potrawom oryginalny ciemnogranatowy kolor oraz wspaniały morski zapach. Mątwy można jeść w postaci szaszłyków, duszone i – moim zdaniem najlepsze – faszerowane.

Ośmiornica. Większa krewniaczka mątwy. To posiłek dla sporej grupy gości. Mięso tego mięczaka jest lekko gumowate. Ma ono bardzo delikatny smak (przypomina homara) i świeży zapach jodu. Aby była delikatniejsza i mięso straciło swą naturalną gumowatość, należy ją przyrządzać długo – dusząc lub piekąc. Greccy i włoscy rybacy złowione ośmiornice tłuką godzinami o betonowe nabrzeże, aby stały się delikatniejsze. Najwspanialsze ośmiornice są z piekarnika bądź grilla.

Kalmary. To trzeci rodzaj mięczaków niezwykle smakowitych. Mają one jednak tę wadę, że bywają bardzo gumowate. Zwłaszcza jeśli zbyt długo dusi się je lub smaży. Piękne odwłoki kalmarów kroi się na wąskie pierścienie, ale można też przyrządzać je w całości. Doskonałe są smażone we fryturze, obtoczone w bułce lub mące, ale najlepsze – moim zdaniem – w całości upieczone na grillu i pokropione lekko cytryną.